Iedere ouder weet wat het is: een uitbarsting van een driftbui. De plek maakt verder niet uit. Dit kan zijn in de supermarkt, tijdens een verjaardag, of net voordat je haastig de deur uit moet om de kinderen op tijd op school af te zetten. Het zijn intense momenten voor de ouder en voor het kind. Maar een driftbui hoeft niet alleen slecht of vervelend te zijn. Afhankelijk hoe je het zelf benadert kan een drifte kortstondig zijn, een moment van erkenning voor je kind of je kan zelfs de driftbui zelfs voorkomen. Het is belangrijk om de driftbui te benaderen vanuit begrip en effectieve communicatie. Je kind doet de driftbui namelijk niet expres, hij loopt op dat moment vast en het is jouw taak om je kind te helpen met deze overvloed aan emoties om te gaan.

Daarbij zijn de driftbuien niet willekeurig of uit eigen wil. Het is een uiting van een frustratie-emmer die vol is gelopen. Je kind voelt zich niet begrepen of gehoord en een druppel kan die emmer overlopen. Daarnaast helpt vermoeidheid, honger, overstimulatie of een gevoel van machteloosheid natuurlijk niet mee maar zou het een vergissing zijn om het alleen hierop te gooien. Vergeet de onderliggende oorzaak niet en handel vanuit het oogpunt van begrip en steun.

In dit artikel zal ik een aantal strategieën beschrijven die je als ouder kan gebruiken om effectief te communiceren met je kinderen tijdens een driftbui. Hierbij zal ik ingaan op het aannemen van een groei mindset, focussen op het gedrag van je kind versus hun identiteit, en hoe je in een vroeg stadium een driftbui kan herkennen (en voorkomen). Als laatste zal ik ingaan op hoe flexibiliteit in jouw benadering naar je kind, de opvoeding leuker en makkelijker kan maken.

Let op: Het doel is niet om de driftbui te voorkomen of direct af te kappen. Wees comfortabel in de oncomfortabele situatie als je kind een driftbui heeft. Het is namelijk een normaal onderdeel van het kind zijn en ook een leermogelijkheid om met grote emoties om te gaan. In plaats van vermijden, wil ik je tools en inzichten bieden om deze momenten te benaderen en te gebruiken om begrip, geduld en liefde te ontwikkelen op moeilijke momenten. En OK, ook om het overstromen van de emmer te voorkomen.

1. Groei Mindset: Mijn Benadering voor Driftbuien

De groei mindset is hot en happening. Ik praat er al jaren over en gebruik hem dagelijks naar mezelf en naar kinderen. De groei mindset is geïntroduceerd door Dr. Carol Dweck, en houdt in dat je een overtuiging aanneemt, dat vaardigheden en intelligentie kunnen worden ontwikkeld door inzet, begeleiding en doorzettingsvermogen. Het tegenovergestelde is een 'vaste mindset', waarin je gelooft dat capaciteiten onveranderlijk zijn. Bij een groei mindset focus je op inspanning en gedrag, bij een vaste mindset focus je op identiteit en talent. 

Maar hoe past dit in het omgaan met driftbuien?

Stel je voor dat je met een groei mindset in plaats van een vaste mindset je kind tijdens een driftbui benadert. We zouden de driftbui dan zien als alleen 'slecht gedrag', in plaats van het temperamentvolle, agressieve karakter van het kind. Dit lijkt een in-significant verschil maar in de praktijk zal blijken hoe anders je kind hierop zal reageren. Met een groei mindset zie je daarbij de situatie als een kans om te groeien in plaats van het slachtoffer zijn dat het jou nou net weer moet overkomen. Het is voor jou de kans zijn onvoorwaardelijke liefde te tonen, geduld te oefenen en rustig te blijven. Voor je kind is het ideaal  om probleemoplossende vaardigheden te ontwikkelen, emotieregulatie te oefenen en te leren over oorzaak en gevolg.

Toepassen in de Praktijk

• Zie het dus als een leermoment: In plaats van een driftbui te zien als “dit moet mij weer overkomen” (slachtoffer), zie het als een leerervaring.
• Stel jezelf en je kind vragen in plaats van te oordelen: Reageer niet direct met hoge energie, maar stel vragen zoals "Waarom denk je dat je je zo voelt?" of "Kan ik je ergens bij helpen om  je beter te laten voelen?". Ook al zijn de stoppen doorgeslagen, jouw energie speelt een grote rol in de emotie regulatie bij het kind.
• Vermijd labels: Zeg daarom niet "Je bent stout" of "Wat ben je toch een vervelend kind". Focus juist op het gedrag en de mogelijke oplossingen. "Ik zie dat je gefrustreerd bent en dat snap ik, laten we samen een oplossing vinden."
• Focus op het positieve: Al doet je kind 10 dingen verkeerd, benoem toch wat je ziet dat hij goed doet. Alles wat je aandacht geeft, groeit!

Door een groei mindset te hanteren tijdens de driftbui, zal je energie lager zijn en zul je een anker voor je kind zijn om rustig te worden. Ook zal je kind in de toekomst anders reageren als je de positieve punten benoemt. Het stelt je in staat om uitdagingen te zien als kansen en in plaats van het slachtoffer. Begeleid je kind in zijn emotionele en cognitieve ontwikkeling in plaats van te oordelen.

2. Het Gedrag Afkeuren, Niet het Kind

Een van de belangrijkste behoeften van de mens is om erbij te horen en het verlangen om geaccepteerd en geliefd te worden door je omgeving. Dit geldt voor volwassenen als voor kinderen. Wanneer je je kind confronteert met correctie of kritiek, is het cruciaal dat je deze op de juiste wijze geeft. En dit is in het heetst van de strijd niet gemakkelijk. Daarom adviseer ik om niet op de technische uitvoering van de zin te focussen maar op de intentie, wat wil je je kind meegeven. Een effectieve communicatiestrategie is dan ook om duidelijk onderscheid te maken tussen het gedrag van het kind en hun identiteit als individu.

Waarom is dit belangrijk?

Kinderen gedragen zich hoe ze denken dat deze omgeving dit van ze verwacht. Als jij telkens opnoemt dat je kind te druk of vervelend is, stimuleer je onbewust je kind om zich zo te gedragen. Dit heeft een invloed op het zelfbeeld en is bijzonder gevoelig voor jouw feedback. Wanneer kritiek wordt gericht op de identiteit, in plaats van op hun gedrag, kunnen ze dit internaliseren en geloven dat er iets 'mis' met hen is.

Toepassen in de Praktijk

• Gebruik specifieke taal wat iets zegt over het gedrag: In plaats van: "Je bent stout", kun je zeggen "Het is niet oké om met speelgoed te gooien". Dit maakt duidelijk dat de actie wordt afgekeurd en niet het kind zelf.
• Bied alternatief gedrag: Wanneer je gedrag afkeurt, bied dan ook een alternatieve actie aan. Je kunt bijvoorbeeld zeggen: “Stamp maar met je voeten op de grond om te laten zien hoe boos je bent”.
• Vermijd labels: Woorden als 'slecht' of 'ondeugend' stimuleren onbewust dit gedrag. Ze kunnen daarmee schadelijk zijn voor het zelfbeeld van het kind. Beschrijf  het gedrag, erken en moedig positieve acties aan.
• Bevestig jouw onvoorwaardelijke liefde: Juist tijdens ‘vervelend gedrag’ is het belangrijk om jouw onvoorwaardelijke liefde te tonen. Zoals gezegd, keur negatief gedrag af maar laat wel ten alle tijden jouw liefde voor je kind zien. 

Door het gedrag af te keuren en niet je kind, bieden we een veilige omgeving waarin je kind leert van zijn fouten zonder dat zijn zelfwaarde in twijfel wordt getrokken. Het stelt je kind in staat om verantwoordelijkheid te nemen voor zijn acties en te groeien als individu, altijd in de wetenschap dat er onvoorwaardelijk liefde en ruimte voor fouten is.

3. Signalen Herkennen en Flexibiliteit Toepassen

Soms ontstaat een driftbui als slag bij heldere hemel, maar niet altijd. Weet jij de voortekenen van een driftbui bij je kind? Als je antwoord nee is, wil ik je uitdagen hier na een driftbui eens over na te denken. Terugkijkend op de situatie, waren die subtiele (en soms niet zo subtiele) tekenen die voorafgingen aan de emotie-uitbarsting. Door deze signalen te leren herkennen, kun je de volgende keer mogelijk anders handelen. Je kind wilt namelijk geen driftbui, maar loopt op dat moment vast, de frustratie-emmer loopt over. In plaats van aan je principes te blijven voldoen, maak het wat makkelijker voor jezelf en breng de lat wat lager. Geef je kind wat ruimte. Op deze manier kun je de intensiteit en frequentie van driftbuien verminderen. Het gaat er dus om dat je leert flexibel te zijn in jouw verwachtingen en benaderingen naar je kind toe, vooral als je merkt dat je kind het even moeilijk heeft.

Waarom is dit belangrijk?

Kinderen kiezen dus niet voor de driftbui. Ze hebben simpelweg niet de woorden of het vermogen om hun gevoelens op dat moment effectief te uiten of te communiceren. Wat een lichte irritatie kan zijn, kan ook escaleren naar een volledige driftbui als het niet lukt om het te uiten, de frustratie-emmer vol is of als je kind het gevoel heeft niet te worden erkend of gehoord. Starre verwachtingen en regels doen op dergelijke momenten meer kwaad dan goed. Je kind heeft toch geen ruimte om te leren of te luisteren.

Toepassen in de Praktijk

• Evalueer de signalen na een driftbui: Elk kind heeft andere signalen:.Rusteloosheid, jammeren, zich terugtrekken of juist luidruchtigheid. Ieder kind heeft andere signalen en door ze te herkennen, speel je vroeg in op de driftbui.
• Wees flexibel met regels en vermijd principes: Als je de signalen ziet, leg de lat dan lager. Dit betekent niet overigens niet dat je consistent bent, maar juist dat je empathisch en begripvol bent voor de behoeften van je kind.
• Choose your battles: Niet elke situatie vereist actie van jouw kant. Let op je eigen energie en ga niet elke confrontatie aan. Soms is het effectiever om een kleine iets te laten gaan. Dit alleen maakt de opvoeding zoveel makkelijker en leuker!
• Erken je kind bij de signalen van een driftbui: Als je merkt dat je kind op het punt staat een driftbui te krijgen, erken je kind en biedt ruimte om zijn emoties te laten reguleren. 
• Denk aan het grotere geheel: Je kind leert door wat hij ziet, namelijk jouw gedrag als voorbeeld. Als je een confrontatie uit de weg gaat, geef je niet het verkeerde voorbeeld en wordt je kind niet verpest. Houd het grotere geheel in gedachten, je zult me later bedanken.

Door vroegtijdige tekenen van een driftbui te herkennen en flexibel te zijn in jouw benadering, zul je de driftbui zeker niet altijd voorkomen, maar de impact voor jou en je kind zullen zoveel kleiner zijn. Daarbij zal je kind zich veilig voelen om leren om emoties te reguleren.

Conclusie

Driftbuien horen er eenmaal bij en zullen er altijd blijven. Maar de impact van de driftbui kun je wel veranderen. Zowel voor je kind als voor jezelf. Door een groei mindset te hanteren, kun je deze momenten zien als kansen voor het tonen van onvoorwaardelijke liefde, geduldig zijn en rustig blijven. Het is belangrijk om ten alle tijden het gedrag van je kind te scheiden van zijn identiteit: focus op het gedrag in plaats van het kind. Hierdoor zal je kind zich geliefd en geaccepteerd voelen, juist tijdens moeilijke momenten. 

En focus op de signalen van de driftbui. Door deze in een vroegtijdig stadium te herkennen, kun je flexibel zijn in je opvoeding en niet alle confrontaties aangaan en soms de lat verlagen. Hierdoor creëer je een omgeving van veiligheid waarin je kind zich gehoord en gesteund voelt.

Opvoeding is en blijft uitdagend, maar kleine aanpassingen in de benadering maakt het een stuk makkelijker en leuker. Gooi nog een paar tools in de mix en de uitdagingen worden leerzamer en hebben een minder grote impact op je energie en dag. Effectieve communicatie is essentieel om de connectie met je kind aan te gaan. Blijf in hetzelfde team als je kind en ondersteun hem tijdens een driftbui, benoem het gedrag wat je ziet en bied alternatieven aan. Op deze manier bied je een gezonde en emotionele stabiele gezinssituatie waarin de band tussen jou als ouder en je kind zal versterken.