Financiële Opvoeding en Financieel Bewuste Kinderen

Financiële vaardigheden gaan in de toekomst alleen maar een belangrijkere rol spelen. De tijd van je geld op de bank zetten en “rentenieren” liggen ver achter ons en elke verkiezing weer hopen de politiek je niet benadeeld is ook geen ideaal plaatje. Financiële beslissingen gaan een steeds grotere impact hebben op ons dagelijks leven. En je bent nooit laat om te beginnen, maar hoe eerder je begint met het ontwikkelen van financiële vaardigheden, hoe meer zekerheid je kunt inbouwen. En hier komt financiële opvoeding bij kijken. Hierbij gaat het niet alleen om het leren omgaan met geld, maar ook om de ontwikkeling van de betekenis van geld, het begrijpen van de waarde ervan. Op deze manier kun je een solide basis opbouwen voor toekomstige financiële stabiliteit. In deze blogpost zal ik dieper ingaan wat financiële opvoeding precies betekent en  inhoudt en waarom het een essentieel onderdeel moet zijn van de opvoeding van elk kind. Van het eenvoudige concept van sparen en budgetteren tot meer complexe onderwerpen zoals investeren en ondernemerschap. 

De Basis Leggen met Financiële Opvoeding

Met financiële opvoeding bedoel ik een solide financiële basis leggen bij kinderen om op een verantwoorde manier met geld om te gaan en rijkdom te genereren. Het begint met het introduceren van eenvoudige concepten die passen bij de leeftijd van je kind. Dit kun je vervolgens verder uitbouwen naar gecompliceerdere financiële kennis en vaardigheden die ze later in het leven nodig zullen hebben om succesvol te zijn.

• Inkomsten en uitgaven: Begin met het oefenen van inkomsten (bijvoorbeeld zakgeld) en uitgaven (dingen die je ervan koopt). Maak een plan hoe je zakgeld uit kunt geven zonder alles in 1 keer op te maken. 
• Sparen: Want als je niet alles uitgeeft, kun je sparen. Hoe kan je kind een deel van het zakgeld opzij zetten voor grotere aankopen. Een spaarpot kan een tastbaar en visueel middel zijn je geld te zien groepen
• Budgetteren: Dus niet alles in 1 keer uitgeven, maar een plan maken hoe je het uit gaat geven: Budgetteren. Een term die populariteit is verloren maar essentieel om te voorkomen dat je meer geld uitgeeft dan dat er binnenkomt. 
• Geven en Delen: Als kind leer je normen en waarden door je opvoeders te observeren en te kopiëren. Maak van doneren een vaste gezinsactiviteit om je kind te laten zien hoeveel geluk je kunt halen als je vrijgevig bent. Dit hoeft niet altijd financieel te zijn maar kan ook door speelgoed te delen met andere kinderen. En wat doe jij als ouder om vrijgevig te zijn?

Door deze basisbegrippen op de juiste leeftijd te introduceren, introduceer je je kind al vroeg van de waarde van geld en op welke manier geld een positieve rol kan nemen in het leven van je kind. Het is belangrijk om deze concepten te koppelen aan je eigen gedrag met geld in alledaagse situaties.

Zakgeld: Een Praktisch Leermiddel

Zakgeld is een uitstekend middel om kinderen financiële vaardigheden bij te brengen. Fouten maken met kleine bedragen, zodat ze later met groter geld de juiste beslissingen nemen. 

• Leren over Budgetteren en Sparen: Geef je kind zakgeld en de vrijheid om dit zelf uit te geven. Controleer dit niet te veel zodat je de leerervaring niet ontneemt. 
• Hoeveelheid Zakgeld: Hoeveel zakgeld je geeft is afhankelijk van leeftijd en persoonlijke keuzes. Geef je kind ook de mogelijkheid om te onderhandelen en niet zomaar akkoord te gaan!
• Frequentie van Zakgeld: Als je te vaak geeft is budgetteren lastig, net als je het niet vaak genoeg geeft. Om een idee te geven: jongere kinderen kunnen baat hebben bij een wekelijkse frequentie, omdat dit hen helpt om het concept van tijd en geld beter te begrijpen. Voor oudere kinderen kan een maandelijkse frequentie helpen om te leren plannen over een langere periode.

Zakgeld is een mooi middel om je kind financiële vaardigheden te leren en hun fouten te laten maken. Lees deze blog als je meer wilt lezen over zakgeld.

Maak Budgetteren Sexy

De meeste mensen hebben een negatieve associatie met budgetteren omdat het focust op wat niet kan. Maar juist door het budgetteren lukt het juist vaker om volledig te genieten van het geld wat je opzij zet! En betrek hier het hele gezin bij! Het is een uitstekende manier om financiële besluitvorming te ontwikkelen en je kind te leren om verantwoordelijk met geld om te gaan. Maar hoe pak je zoiets aan? Hier zijn enkele manieren om budgetteren als familieactiviteit te benaderen:

• Budget vergadering: Breng regelmaat in het budgetteren en maak het een familie activiteit. Gebruik deze tijd om samen naar inkomsten en uitgaven te bespreken (natuurlijk leeftijd geschikt), doelen te stellen en te praten over financiële plannen. Dit helpt kinderen te begrijpen hoe beslissingen worden genomen en hoe budgetten werken.
• Opstellen van een Gezinsbudget: Begin met het opstellen van een eenvoudig gezinsbudget. Dit kan inkomsten omvatten zoals salarissen (kan een fictief getal zijn) en zakgeld, en uitgaven zoals huishoudelijke kosten, boodschappen, en vrijetijdsbesteding. Maak dit niet te gecompliceerd, gebruik ronde getallen maar laat je kinderen meedenken met het budget.
• Spaardoelen voor het Gezin: OK, dan nu het leuke gedeelte, spaardoelen als gezin. Mijn advies zou zijn om een gezamenlijke ervaring te kiezen versus materieel, maar dit kun je natuurlijk zelf kiezen. Werk hierbij samen om zo snel mogelijk het doel te halen!

Door budgetteren als een familieactiviteit te benaderen, leren kinderen niet alleen over geldbeheer, maar ontwikkelen ze ook een gevoel van verantwoordelijkheid en teamwork. Het versterkt het idee dat financiële beslissingen samen worden genomen wat tot meer samenwerking en inzet zorgt. 

Financiële Fouten als Leer momenten

We leven in een maatschappij waarin fout worden afgestraft waardoor kinderen leren dit ten koste van alles te vermijden. Maar fouten maken is essentieel om te leren en te groeien. Daarom is het voor ouders belangrijk om het maken van fouten te vieren en te omarmen in plaats van je kind een consequentie te geven. Het maken van fouten is dus een natuurlijk onderdeel van het leerproces, en dit geldt ook voor financiële beslissingen. Je kind kan beter met zakgeld een verkeerde beslissing maken en hier de consequentie van ervaren dan dat hij het later met een Credit Card doet. Zit dus niet bovenop het proces maar geef je kind verantwoordelijkheid. Hier zijn nog enkele andere inzichten over het belang van het toestaan van financiële fouten:

• Het Belang van Fouten Maken: Fouten maken geeft je kind de kans om te leren. Juist als het om kleine bedragen gaan is het leerproces essentieel. 
• Constructieve Gesprekken Voeren: Wanneer een kind een financiële fout maakt, gebruik dit dan als een kans om een open gesprek te voeren. Bekijk samen de consequenties en hoe je in de toekomst een dergelijke vergissing kunt vermijden. 
• Leer van Fouten: Analyseer de fout en haal de les eruit. Kauw dit niet voor aan je kind, maar laat ze hier zelf over nadenken. 
• Geef Ruimte voor Experimenten: Geef kinderen de vrijheid om hun eigen financiële beslissingen te nemen, door onafhankelijk met zakgeld om te gaan. Ook al ben je niet eens met de aankoop, stel vragen i.p.v. te vertellen wat goed of niet goed is. 
• Wees het goede voorbeeld: Deel ook je eigen financiële fouten en wat je er van geleerd hebt. Dit toont aan dat niemand perfect is en fouten maken bij het leven hoort. 

Door financiële fouten te gebruiken als leermomenten met zakgeld, bereiden je je kind voor op de realiteit van financieel beheer in de volwassen wereld met groter geld. Je leert hen om verantwoordelijk te zijn met geld zonder dat je ze de illusie geeft dat er altijd een vangnet is waardoor ze roekeloos worden. Dit zijn waardevolle lessen die ze zal helpen om rijkdom te vergaren als volwassene.

Voorbereiden op de Toekomst: Investeren en Ondernemerschap

Investeer je zelf al? Hiervoor heb ik beschreven waarom het belangrijk is om je kind op te voeden om verantwoordelijk met geld om te gaan. Maar dit geldt natuurlijk hetzelfde voor de ouder. Investeren en je geld exponentieel laten groeien is de makkelijkste manier om er over 30 jaar warm bij te zitten. Maak het niet te complex, zet elke maand een bedrag opzij in een index fund en laat je geld groeien. Betrek je kind hierbij door ook al een klein bedrag voor hen te investeren. Hoe langer je het geld vastzet hoe groter de groei!

• Basisprincipes van Investeren: Begin met het uitleggen van wat investeren is en wat exponentiële groei is. Leg eenvoudige concepten uit zoals aandelen, obligaties en spaarrekeningen. Begin hiermee door aan je kind uit te leggen wat je zelf aan het doen bent. 
• Ondernemingsprojecten: Moedig kinderen aan om kleine ondernemingsprojecten te starten, zoals een limonadekraam of op een rommelmarkt verkopen. Laat zien wat je nodig hebt om te investeren en om hierna geld mee te verdienen. Vier het ook als iets niet lukt. De magie zit in het falen en weer opstaan!
• Negeer de Risico’s niet: Een grote groei betekent ook dat je meer risico moet nemen. Vergeet niet de risico’s van beleggen te bespreken en alleen geld te gebruiken wat je kunt missen. 

Door kinderen vroeg kennis te laten maken met investeren en ondernemerschap, leer je ze out of the box te denken en de moed om risico’s aan te gaan met de kans van falen. 

Conclusie

In Nederland praten we niet graag over geld en zijn er veel gezegden die negatief praten over rijkdom. Belast je kind niet door dit aan te stippen, maar focus op het langzaam groeien van rijkdom, risico’s durven nemen en durven falen! De reis naar het ontwikkelen van financiële vaardigheden is zowel verrijkend als inspirerend. Door de basisprincipes van geldbeheer zelf te leren en deze ervaring te delen met je kind leer je ze de vaardigheden om te sparen, budgetteren en investeren. Als ze jong zijn kunnen ze nog fouten maken met kleine bedragen om later als ze volwassen zijn hiervan geleerd te hebben. In deze blog ben ik ingegaan op verschillende aspecten van financiële vaardigheden die je niet op school leert maar wel essentieel zijn om rijkdom te creëren. En samen met het gehele gezin kan het je ook nog dichter bij elkaar brengen!

Het is daarom cruciaal dat ouders een actieve rol spelen in de financiële opvoeding van hun kind. En dit betekent niet alleen vertellen hoe het moet, maar ook eigen fouten delen, samen leren en het goede voorbeeld geven. Door geld een open onderwerp te maken, het delen van persoonlijke ervaringen creëer je een omgeving waarin je kind zich comfortabel en zelfverzekerd voelt om fouten te maken, vragen te stellen en te leren.

Financiële opvoeding gaat dus over meer dan alleen cijfers en geld; het gaat over het ontwikkelen van verantwoordelijkheid, zelfdiscipline en leren van fouten. Als ouder heb je een unieke kans om je kind te begeleiden bij het verwezenlijken van rijkdom. Laten we deze kans grijpen en hen de tools geven die ze sowieso niet in de klas leren!