Het is gek om te beseffen hoe snel de digitalisering is gegaan. Ik was er persoonlijk later bij maar 15 jaar geleden had niemand een smartphone en moest je nog betalen om een sms te versturen. Hierbij heeft de gaming wereld ook niet stilgestaan en speelt dit een grote rol in het leven van een kind. Denk aan spelletjes op je telefoon of groot via de spelcomputer. De makers zijn enorm bedreven om de speler zijn aandacht vast te blijven houden, wat het verslavend maakt en moeilijk voor een kind om zelf grenzen in te stellen. Dit roept bij sommige ouders zorgen op over de mogelijke negatieve effecten van gamen, maar is dit wel terecht? En wat is te veel gamen. Het biedt namelijk ook voordelen voor de ontwikkeling van het kind. In dit blog artikel wil ik dieper in gaan op de balans vinden van gamen bij je kind en probeer ik je te helpen om samen met je kind een game plan te maken voor het gamen.
Gamen heeft een negatieve associatie. Je denkt al vaak aan je kind die verslaafd is en in plaats van te slapen tot diep in de nacht probeert het level uit te spelen. Daarnaast spreek ik veel ouders dat na het gamen het gedrag van het kind intenser is en prikkels minder makkelijk worden verwerkt. Maar klopt dit wel, zitten er echt alleen maar negatieve kanten aan gamen? Nee dus. Gamen heeft het potentieel om bij te dragen aan de ontwikkeling van cognitieve, sociale en probleemoplossende vaardigheden bij je kind. Er bestaan genoeg educatieve games, die zijn ingericht om bijvoorbeeld wiskundige en taalvaardigheden bij te leren. Daarnaast kunnen multiplayer-games teamwork en communicatie beïnvloeden, en dit zijn toch essentiële vaardigheden in zowel de virtuele als in de echte wereld. Daarnaast heb je ook de strategische kant van gamen, waarbij kritisch denken en planning nodig zijn. Deze verschillende soorten games helpen kinderen dus juist bij de ontwikkeling van heel nuttige vaardigheden die zijn in het “echte leven” in kunnen zetten. Maar hier moet dus wel een balans in gevonden worden, want te veel en te lang achter elkaar gamen kan wel ongezond zijn en ten koste gaan van tijd spenderen aan bijvoorbeeld actief en buiten bezig zijn.
Daarom zijn richtlijnen voor het vinden van een gezonde balans belangrijk. Het is belangrijk dat je als ouder inzicht hebt in welke games je kind speelt en met wie hij online contact heeft en dat dit veilig gebeurt. Als je een jong kind hebt, is het goed om de game tijd te limiteren tot maximaal 1 uur per dag. Probeer die over de dag uit te smeren zodat je kind niet overprikkeld raakt. Als je een ouder kind hebt kun je de game tijd iets uitbreiden en geeft het een minder grote impact als ze wat langer achter elkaar gamen. Belangrijk is echter wel dat de games die ze spelen, passen bij de leeftijd en ontwikkelingsfase van het kind. Praat ook met je kind welke vaardigheden zij toe moeten passen in de games en laat hen jou overtuigen wat de voordelen zijn als ze gamen. Lees meer over de ideale schermtijd van je kind per leeftijd.
Zoals eerder gezegd kunnen multiplayer-games een positieve rol spelen in de sociale ontwikkeling van kinderen. Om onder druk goed samen te spelen vergt goede communicatie vaardigheden en empathie. Ook is het belangrijk dat kinderen leren om de steeds digitalere wereld waarin we leven een plek en een stem te vinden. Deze games bieden hiervoor de kans om dit te exploreren en te oefenen. Jij kunt als ouder hierin een actieve rol spelen door het gesprek aan te gaan over de online interacties die je kind heeft. Let op, jouw betrokkenheid als ouder is wel heel belangrijk om een gezonde en gebalanceerde vorm van gamen te vinden. En deze betrokkenheid is niet per se over de rug van je kind meekijken om te controleren.
Veel belangrijker is dat je een vertrouwensband opbouwt met je kind. Oprechte interesse toont in de games die hij speelt. Kinderen zijn namelijk experts in om toegang te krijgen tot de verboden dingen in het leven. Focus daarom minder om het waterdicht te maken dat je kind niks doet wat niet mag, maar juist in een wederzijdse vertrouwensband waarin je ruimte biedt voor je kind om naar jou toe te komen met vragen. Bijvoorbeeld over online interacties of over het geweld of seksualiteit dat je kind (onbedoeld) tegenkomt in het spel. In een tijd waarin je kind procentueel steeds meer tijd in de digitale wereld besteedt waarbij het veel moeilijker te controleren is met wie hij omgaat en wat hij precies ziet of tegenkomt, is de vertrouwensband enorm belangrijk. En dit geldt voor jonge kinderen maar is misschien nog wel belangrijker voor oudere kinderen.
Om een vertrouwensband op te bouwen is het belangrijk om niet te oordelen, niet te snel over te gaan op het geven van advies of straffen als je kind iets heeft gedaan wat niet de afspraak was. Het geheim is vragen stellen. Laat je kind zelf met antwoorden komen en help je kind om zijn eigen gedachten te ordenen, kritisch na te denken over wat hij wel en niet wilt zien en hoe hij met sociale interacties om kunt gaan. Daarna is er altijd nog ruimte voor “wat jij zou doen in zijn positie” of een eerdere ervaring delen en wat jij toen hebt gedaan (en waarom)
Door de controle te verminderen, ontwikkel je automatisch meer verantwoordelijkheidsgevoel bij je kind. Let op dat dit niet eindeloos is en dat je moet zorgen dat je kind ten alle tijden veilig is. Houd de communicatie open over gamen en wees vooral nieuwsgierig in plaats van veroordelend. En vraag naar hoe je kind denkt dat de impact is van het spel op het dagelijks leven. Door samen regels en grenzen op te stellen, moedig je je kind aan om kritisch na te denken over de spellen die hij speelt en online de juiste keuzes te maken.
Wanneer je gedragsverandering bij je kind ziet, is het belangrijk om aan de bel te trekken (bij je kind) en de vrijheid te beperken. Denk hierbij aan teruggetrokken gedrag, een korter lontje of minder aandacht hebben. Ga in deze gevallen het gesprek aan met je kind en deel je observaties. Houd het gesprek begripvol en ondersteunend en leg uit waarom je je zorgen maakt. Val niet te snel terug op beschuldiging of straffen. Het doel van het gesprek is om de onderliggende oorzaak van het gedrag te begrijpen en waarom je kind online doet wat hij doet. Als je relatie goed is en je niet emotioneel het gesprek ingaat, kun je tot goede inzichten komen en samen tot goede oplossingen komen.
We kunnen dus concluderen dat gamen niet alleen negatieve effecten heeft en dat het belangrijk is dat je als ouder hierin ook een andere mindset aannemt om je kind te ondersteunen in het gamen. Het kan namelijk een positieve ontwikkeling teweegbrengen op het gebied van samenwerken, kritisch denken en ook educatieve voordelen hebben. Hierbij is het natuurlijk wel belangrijk dat er een balans in het gamen is en het niet overslaat in een negatieve impact. Hierbij speel je als ouder een cruciale rol om je kind te begeleiden in het maken van verstandige keuzes en een veilige omgeving om vragen te stellen en te sparren over conflicten waar je kind zelf tegenaan loopt.
Door open te staan voor het gamen en niet direct te veroordelen, kun je samen de regels maken waar je kind zich aan dient te houden. Dit levert weer een vertrouwensband op die een positieve invloed heeft op de online veiligheid van je kind. In een wereld waar digitale technologie een steeds grotere rol gaat spelen, is het zo belangrijk dat je als ouder gaat samenwerken met je kind om een veilige, gezonde en positieve digitale ervaring te creëren.
